Paĝoj de Enrique
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9   F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 F13 F14

Esperanto - USA

55-a Jarkongreso - Paĝo 7

27 - 30 Julio 2007

Kongresa Libro, kaj aliaj raportoj


Bonvenigo de   Martha Cárdenas-Loutzenhaiser   (P3)
Bonvenigo de   Philip (Filipo) Dorcas   (P2)
Bonvenon al   Tiĥuana
Parolu Pace,   Anna Bennett   (P2)
Esperanto en publika lernejo,   Elizabeth Magallón   (P6)
La Publika Liberverkaro en Esperanto,   Robert L. Read   (P4)
Raporto pri la kongreso,   Philip (Filipo) Dorcas   (P2)




Bonveno de la organizanto,
Martha Cárdenas-Loutzenhaiser

Kredu ke neeblaĵoj eblas, kredu je nekredeblaĵoj!   (P3)

Mi scias ke eble vi plejparte ankoraŭ ne konas min. Do, mi estas Mar Cárdenas kaj mi kaj aliaj bonkoruloj kunlaboris en la okazigo de ĉi tiu kongreso.

Mi ŝatus publike danki al Lusi Harmon kaj al Henry Studer pro ilia laborego por ĉi tiu kongreso, kaj al sandieganoj pro la apogo kiu ili ĉiam donas al mi. Ilia amikeco multe gravas al mi. Koran dankon al Sinjorino Alberta Casey pro la kasedoj kiujn vi trovis en viaj saketoj.

Ĉi jare la kongresa komitato estis tre internacia. Mi havis helpantoj el multaj landoj, ekzemple, Ranato Corsetti, el Italio. Martin Schäffer, el Germanio. Eduardo Navas el Salvadoro, Alan Mendelawitz el Aŭstralio. Roberto Sartoro el Argentino. Genildo Martins Coelho el Brazilo, kaj multaj pliaj!

Ĉi tiu evento estas bonega pruvo ke Internacia Kunlaboro eblas!

Ne estas sekreto ke ELNA decidis havi sian kongreson en Tiĥuana post mia invito dum la kongreso de Novjorko.

Mi parolis kun Lusi Harmon pri la ideo kaj miaj planoj, kaj demandis al ŝi, "Ĉu miaj planoj estas neeblaĵoj?"

Ŝi proponis la ideon al la estraro kaj mi preparis min pri la reago. Mi pensis ke eble mia sunbrila espero malsukcesus. Tamen mia kara patro ĉiam instruis al mi ke mi devas ĉiam kredi en neeblaĵoj.

Mi memoras komentojn faritajn post ŝia propono. Ĉiuj konsentis!! (Se mi bone memoras .... ) kaj hodiaŭ mi estas ĉi tie, kun vi, liverante ĉi tiun prelegon antaŭ la komenco de nia kuna tempo.

Mi forte kredas ke, dum la semajnfino, ni kreos novan manieron por rilati unu kun la alia. Mi scias ke tio kelkfoje ŝajnas neebla, se vi aŭskultas la novaĵojn en la televidilo. Tamen, ni kredu en neeblaĵoj! Ni kredu ke nia dunacia teamo povas krei, tra kunlaboro, fidon en la ebleco de sukceso.

La plejparto el vi estas esperantistoj dum longa tempo, ĉu ne? Estas ankaŭ multe da genovuloj, kiel mi, kiuj malkovris Esperanton antaŭ ne longe. Nia teamo estas tre diversa sed ni devas kaj povas kunlabori kiel la organoj de niaj korpoj kunlaboras, ĉiu organo atingas sian propran, vivdonan celon.

Nia fina celo estas atingebla. Ni nur devas kredi ke ni povas atingi ĝin. Memoru ke nenio estas neebla kaj ke io bona rezultos. Kredu en neeblaĵoj, ĝuste kiel mi faris antaŭ unu jaro. Tio estas la sola maniero por atingi niajn celojn.

Mi nun finos mian malgrandan prelegon per unu el miaj plej ŝatataj citaĵoj. Ĝi estas prenita el libro verkita de brila matematikisto kiu aŭdacis kredi je nekredeblaĵoj.

Certe vi legis ĝin dum via infaneco, tamen mi volus ke vi rememoru ĝin, taksu ĝin, kaj parkerigu ĝin.

"Ne utilas provi" diris Alico, "oni ne povas kredi en neeblaj aferoj!"

"Mi supozas ke vi ne havis multe da praktiko" respondis la Reĝino, "Kiam mi havis vian aĝon, mi ĉiam faris tion dum duonhoro ĉiutage. Fakte, kelkfoje, mi kredis je pli ol ses neeblaj aferoj antaŭ la matenmanĝo!"

Do, la estonteco de la Esperanta movado en Ameriko dependas de vi ĉiuj kaj de tion kion vi elektas kredi!

Ĉiu el ni elektas siajn proprajn kredojn!

    Martha Cárdenas-Loutzenhiser (Mar Kardenas), LKK
    Ret-adreso: Mar (ĉe) GrupoAmikema.org

    Mar Cárdenas malkovris Esperanton en januaro 2005.



Bonvenon al Tiĥuana!

Malkovru mikson de tradicioj kiun vi ne trovos ie alie en la mondo!

Internacie konata kiel "La Plej Vizitata Landlimo en la Mondo"; Tiĥuana invitas vin por ĝui kaj malkovri ĝian vastan diversecon de allogaĵoj kaj agadoj. Ni certas ke en Tiĥuana vi trovos multe da interesaj lokoj, ekde ĝiaj mond-kvalitaj restoracioj, ĝiaj nokta vivo kaj dancejoj, ĝis ĝiaj turismaj allogaĵoj kiel golfejoj, muzeoj, la Kultura Centro, kaj la moderna Rivera Kvartalo. Aliflanke vi trovos riĉecon de manfaritaĵoj kaj vestaĵoj ĉe la multkolora Rovolucia Avenuo.

Ĉe la restoracioj vi povos gustumi bongustajn manĝaĵojn kaj ĝui varman etoson provante meksikan, mediteranean, italan, japanan, kaj ĉinan, alt-kuirartojn, inter aliaj. Restoracioj kutime havas la mond-faman Cezaran salaton kiu estis inventita en ĉi tiu urbo. Vi ankaŭ povas plani viziti niajn najbarajn urbojn, nur minutojn for de la landlimo vi trovos San Diego, Kalifornio. Kaj se vi veturas suden nur minutojn for de la urbocentro de Tiĥuana, vi trovos Playas (plaĝoj) de Tiĥuana, Rosarito, Puerto Nuevo (Nova Haveno) kaj la haveno de Ensenada. Por pli da informoj, vizitu

tijuanaonline.org   kaj   seetijuana.com





Bonveno de la Prezidanto de ELNA (Esperanto-USA)
Philip (Filipo) Dorcas

Bonvenon al la Kongreso!
  (P2)

Saluton, karaj samideanoj!

Bonvenon al la Landa Kongreso de ELNA 2007, kaj bonvenon al Tiĥuana, Meksiko! Sendube viziti ĉi tiun landon estas granda plezuro. Ni ĝuos la viziton. Ĉi tie ni uzas ja la internacian lingvon kiel ponton por krei internacian amikecon. Ni estas granda rondo familia. Ni vidas malnovajn amikojn kaj amikiĝas kun novaj amikoj el diversaj landoj.

Ĉu vi estas komencanto?

Ĉu ĉi tiu kongreso estas via unua landa kongreso?

Ĉu vi opinias, ke vi ne estas tiel grava kiel la spertuloj, kiuj uzas la lingvon pli bone, babilas rapide, aŭ laboras en grava posteno jam dum kelkaj jaroj?

Mi deklaras, ke vi estas grava, senrigarde de via sperto aŭ posteno. Ĉiu Esperantisto gravas, same kiel ĉiu homo en la mondo gravas.

Ni feliĉas, ke vi estas ĉi tie kun ni en Tiĥuana, kaj deziras amikiĝi kun vi, kiel vera amiko, vera gravulo.

Dum via vizito, mi petas ke vi salutu kaj babilu kun kiel eble plej multaj partoprenantoj. Unu maniero por fari tion estas la "Du Kvin Dek" metodo. Ĉu vi iam aŭdis pri tio? Jen la Du Kvin Dek Metodo.

Du: La regulo estas, ke devas esti almenaŭ du esperantistoj en babila-grupo. Tio signifas, ke kiam oni vidas solan Esperantiston, oni devas esti tie kun tiu por fari du en la grupo. Tiel, oni neniam restas sola.

Kvin: Uzu almenaŭ kvin minutojn antaŭ, kaj kvin minutojn post, ĉiu ĉefa kunsido aŭ evento por babili kaj amikiĝi. Tiel, ĉiu partoprenanto sentos sin kiel membro de la grupo, kaj kiel vera amiko de aliaj, senrigarde de etno, religio, politiko, kulturo, lando, ktp.

Dek: Salutu ĉiujn, kiuj estas malpli ol dek futojn proksime al vi (3 metrojn). Kion oni pensus, se tiu estas proksima sed ne spertus viajn saluton kaj rideton? Nepre salutu kaj amikiĝu kun ĉiuj, kiuj estas proksime al vi. Se vi estas okupata, nepre almenaŭ mansvingu kaj ridetu.

Jen la metodo Du Kvin Dek, kiu signifas du personoj, kvin minutoj, dek futoj.

Sed ne gravas ĉu vi ne uzas tiujn regulojn aŭ ne, se vi havas la kutiman manieron por amikiĝi kun aliaj. Por Esperantistoj, amikiĝi kutime ne estas problemo!

Bonvenon al Tiĥuana kaj al la 55 Landa Kongreso de ELNA! Ĝuu!

Filipo

Philip (Filipo) Dorcas, prezidanto
Esperanto-Ligo por Norda Ameriko (ELNA)
Now Esperanto-USA
Ret-adreso: filipo (ĉe) grupoj (punkto) org





Elizabeth Magallón:
Historio pri enkonduko de Esperanto
en lernejo en Tahlequah, Oklahoma,
laŭ ŝia sperto kiel instruistino.
Marto, 2007
  (P6)

Mi fakte ne faris ion ajn rimarkindan. Estas simpla rakonto pri kiel la Esperantaj kursoj ĉi tie komenciĝis. Mi ne estas spertulino pri kiel komenci kursojn. Mi ne varbadis. Laŭ mi, la klasoj rezultis ĉi tie ĉar mi jam estis konata en la lernejo. Mi jam estis (kaj ankoraŭ estas) instruistino aprobita en la ŝtato Oklahoma. Kaj mi jam instruis lingvajn klasojn en la lernejo. Do la klasoj rezultis ne pro iu varbado kiun mi faris. Ili okazis ĉar ili plenigis bezonon en ĉi tiu lernejo en tiu tempo kun tiu estrino.

Se pli da Esperantistoj estus aprobitaj instruistoj en iu ŝtato, kaj instruus en publika lernejo, mi supozas ke tio rezultus en pli da Esperantaj klasoj. Eksteruloj (tiuj kiuj venas el ekster la lernejo) ne povas havi saman aliron kiel iu dungita de la lernejo.

La vera rakonto:

La jaro estis 2002. Estis printempo. La estraranoj de la Publika Sistemo de Lernejoj en Tahlequah, Oklahoma, decidis ŝanĝi la horaron de la sub-mez-lernejo (Junior High: 7 - 9th grades), kaj la mez-lernejo (High School: 10 - 12th grades) ekde semestroj (2 periodoj jare) al trimestroj (3 periodoj jare). Tio kaŭzis pli da spaco por aliaj klasoj en la horaro por la lernantoj. La estrino diris al ĉiuj ni, "Ĉu iu ŝatus instrui iun kurson krom tiuj kiujn vi jam instruis?" En la ĉambro kie mi instruis antaŭ du jaroj, mi trovis kopion de "Exploring Languages" (Eksplorante lingvoj) verkita de Dora Kennedy. Mi ŝatis la libron kaj montris ĝin al la tiama estrino de mia lernejo. Mi petis permeson instrui ĝin ekde la nova horaro en la lernejo, kiu komenciĝus aŭguste 2002. La estrino diris "jes".

Mi komencis instrui el tiu libro aŭguste, 2002. La klasoj enhavis gejunulojn de la 7a ĝis la 9a gradoj. La gejunuloj de la 9a grado ricevis duon-krediton por studi tiun kurson unu trimestron. Mi ne eksciis pri Esperanto, do mi elektis la latinan kiel bazan lingvon kontraŭ kiu kompari ĉiujn aliajn lingvojn. Post la latinaj semajnoj, mi sekvis la libron, kaj trovis preskaŭ tri paĝojn pri Esperanto. Mi instruis la materialojn ĉe tiuj paĝoj.

La 12an de septembro 2002 mi sidis ĉe la komputilo en mia klasĉambro post la klasoj, kaj scivolemis pri tiu "Esperanto". Mi metis "Esperanto League for North America" ĉe "google", kaj jen!! Malfermiĝis tute nova mondo al mi. Mi miris pri tio, kion mi trovis, kaj decidis elekti iun kutiman nomon el tiu paĝo kaj skribi ion. Mi skribis simplan leteron al iu "Kent Jones", kaj iris hejmen. Mi korektis ekzamenojn de la klasoj je la 9:00 vespere, kiam sonis la telefono. Voĉo diris "Hello. My name is Kent Jones. You e-mailed me today." (Saluton, mia nomo estas Kent Jones. Vi sendis mesaĝon al mi hodiaŭ) Li komencis instrui Esperanton al mi telefone du aŭ tri fojojn semajne.

La dua trimestro komenciĝis en novembro. Do, en novembro mi uzis Esperanton anstataŭ la latinan kiel bazan lingvon por la novaj lernantoj. Mi instruis 2 aŭ 3 semajnojn de Esperanto kaj poste, la aliajn lingvojn. La tria trimestro komenciĝis en februaro 2003. Mi uzis Esperanton kiel bazan lingvon denove. Post la 3 semajnoj de studado de Esperanto, mi komencis informi la lernantojn pri la sekvantaj lingvoj kiuj ni studos. La lernantoj interrompis min kaj diris, "Oh, Sinjorino Magallon, can't we just keep studying Esperanto? Do we have to study those other languages?" (Ho, Sinjorino Magallon, ĉu ni povas studadi nur Esperanton? Ĉu ni devas studadi tiujn aliajn lingvojn?) Mi klarigis, ke ni devas studi la aliajn ĉar tiel estas la kurso. Sed, se ili vere interesas, mi petos permeson de la estrino instrui alian kurson de nur Esperanto kiam la nova lerneja jaro komenciĝos en aŭgusto 2003. Mi diris ion al ŝi. Ŝi petis skribitan proponon. Do mi skribis tion kaj donis ĝin al ŝi. Ŝi legis la proponon kaj jesis la peton.

Kiam Kent Jones telefon-vokis min por la telefona Esperanta Studado tiun vesperon, mi informis lin pri la kurso kiu komenciĝus en aŭgusto. Li diris "Ho, Ve!! Vi devas iri al NASK!!" Dum la jaroj, la horaro de la lernejo ŝanĝis. Dum la pasintaj du jaroj, mi instruis kurson kiu nomiĝas "Exploring Languages" al la lernantoj de la 7a grado (lernantoj kiuj estas 11 - 13 jaraj). Tiu kurso enhavas tri aŭ kvar semajnojn da Esperanto. Mi ankaŭ instruis kurson de nur Esperanto al la lernantoj de la 8a grado (lernantoj kiuj estas 13 - 15 jaraj). Kaj mi instruas la hispanan.

La lernejo re-iris al semestroj, kaj nun mi instruis tiun grupon dum 9 semajnoj. La lernantoj de la 9a grado nun estas ĉe la tereno de la mez-lernejo. Mi supozas, ke ekde 2002, mi instruis Esperanton al pli ol 400 lernantoj. Ili aĝis ekde 11 ĝis 16 jaraj. Kompreneble, mi parolas pri Esperanto iom al la klasoj kiuj studas la hispanan. Kaj iuj el la geinstruistoj ĉe mia lernejo jam konas ion pri Esperanto. Mi prezentis Esperanton ĉe "break-out" sesio ĉe ŝtata kunsido de OFTLA (Oklahoma Foreign Language Teachers Association) pasintjare, kaj faros same, Dio permesu, ĉi sabaton, la 10an de marto, 2007, ĉe Enid, Oklahoma. Mi ankaŭ presentis ĝin pasintjare ĉe la ŝtata kunsido de Delta Kappa Gamma, kiu estas internacia asocio de instruistinoj.

Do, ĝis nun tio estas la tuto.

    Elizabeth Magallón

Preparita okaze de la varbada programero organizita por la ELNA Kongreso en Tijuana, 27-31 julio, 2007.





Anna Bennett:

Parolu Pace   (P2)

Kiel junulo li ofte spertadis socian malpacon en sia ĉirkaŭaĵo, kaj eĉ persone spertis tian violencon (perforton) pro sia juda familianomo. Li pripensadis tian sensekuran vivon kaj evoluis interesiĝo je novaj formoj de komunikado. Pro tiu intereso li doktoriĝis en klinika psikologio.

Post sia matureco, antaŭ pli ol tridek jaroj, Marshall Rosenberg decidis pro siaj vivspertoj, ke io mankas en la kompreno de interhomaj rilatoj, pri kio li studis kaj poste laboris. Li sentis la mankon de pozitiva rigardo pri homoj, anstataŭ la studo de la psikaj malsanoj (la kutima studo en psikologio). Jen la naskiĝo de "neperforta komunikado". Angle, ĝi nomiĝas "Non violent Communication (NVC).

Kio esta neperforta komunikado? Kion ĝi celas? Kiel ĝi funkcias?

Ne perforta komunikado estas alimaniera sistemo de komunikado inter homoj. La vorto "neperforta" estas konscience adoptita: temas pri la neperforta (ahisma) aktivado de Mahatma Gandhi.

La proceso de neperforta komunikado baziĝas sur la jenaj punktoj:

1. Ni ĉiuj havas la samajn bazajn universalajn bezonojn.

2. Sentoj kaj emocioj atentigas nin, ke niaj bezonoj aŭ estas aŭ ne estas plenumitaj.

3. Kompato estas nia baza homa naturo, kaj kontribui al la bonfarto de aliaj estas baza homa deziro.

4. Ĝuo de doloro de iu alia estas konduto lernata. Ĝi daŭras pro niaj kutimoj de komunikado, nia lingvo kaj paradigmoj superregantaj en multaj organizoj, lernejoj kaj komercoj ĉirkaŭ la mondo.

Multaj el ni de naskiĝo edukiĝas komuniki en manieroj, kiuj nur servas por interrompi la ligon de unu al alia kaj de niaj bazaj homaj bezonoj. Ekzemple, ni esprimas niaj sentoj kvazaŭ iu alia "faris ion al ni", anstataŭ sento sendependa de aliaj homoj. Ni konfuzas niajn bazajn homajn bezonojn kun la strategioj, kiujn ni uzas por plenumi tiujn bezonojn (ni diras"Mi volas, ke vi akompanu min," anstataŭ "Mi vere bezonas kompanon"). Kaj ni petas tion, kion ni volas, per postuloj, minacoj de punoj, kulpigo aŭ eĉ promesoj de rekompenco.

Doktoro Rosenberg opinias, ke ĉiu homo havas bonecon en si mem, kaj faras tion, kio plibonigos la vivon. Ni ĉiuj, laŭ Rosenberg, pli feliĉe vivos se ni ĉiam faras nur tion, kio plenumos la bezonojn de ni mem kaj de aliaj homoj. Do la celo estas ĉiam provi plenumi ĉiujn bezonojn: kaj niajn kaj de aliaj homoj.

Niaj bezonoj fakte estas la kaŭzoj de sentoj ... ne la agoj aŭ diroj mem, laŭ Doktoro Rosenberg. Temas pri bazaj bezonoj de ĉiu homo, kiel fizika bonfarto, aŭtonomio, rilato, amo, egaleco, sekureco, respekto, signifo (de nia vivo), kontribuo (al la bono de homoj kaj de la mondo), espero ...

Neperforta komunikado konsistas el du simplaj celoj:

1. Honeste esprimi, kiel mi sentas kaj kion mi volas, sen kulpigo, kritiko aŭ postulo.

2. Kompate ricevi, kiel aliulo sentas kaj kion volas, sen aŭdante kulpigon, kritikon aŭ postulon. Notu, ke ne temas pri simpatio.

Ĉu esprimante aŭ ricevante, Neperforta Komunikado konsistas el kvar informeroj:

1. Observo: objektive priskribi kio okazas, sen uzo de prijuĝo, morala antaŭjuĝo, interpretado aŭ diagnozo.

2. Sento: diri kiel oni sentas (emocioj aŭ korpaj sencoj) pri kion oni observis, sen atribuante kulpon.

3. Bezono: Bazaj homaj bezonoj, kiuj aŭ estas aŭ ne estas plenumataj, kaj estas la fontoj de sentoj.

4. Peto: Klara peto por ago, kiu povas plenumi bezonojn.

Ni revenu al la du celoj: honesteco kaj kompato. Se mi ne pretas kompate ricevi tion, kion vi diras, mi tute ne pretas aŭskulti vin senjuĝe. Kaj se mi ne pretas fari tion, mi ankaŭ ne pretas honeste esprimi min mem, ĉar mi parolos en maniero por kulpigi, kritiki aŭ postuli. La tuboj de komunikado estas ŝtopitaj.



Por pli informiĝi je tiu temo, mi petas ke vi serĉu rete:

    cnvc.org

Bedaŭrinde preskaŭ ĉio estas en la angla. Tamen jam ekzistas libretoj en la hispana.

Jen bonega oportuno por plivastigi Esperanton per NVC, kaj NVC per Esperanto, ĉar Doktoro Rosenberg ofte helpas homojn tra la mondo. Li devas fari tion per interpretistoj. NVC plivastiĝas tra la mondo: Ĉu ne pli bone per Esperanto?!

Ĉu vi helpos min?

Anna Bennett
Retadreso: annambennett (ĉe) yahoo (punkto) com





Robert L. Read:

La Publika Liberverkaro en Esperanto:
Nuna kaj Estonta  
(P4)

Mi deziras rakonti al vi pri du fadenoj de libera homa penso. La rakonto eble komenciĝis antaŭ la detruo de la biblioteko de Aleksandrio. Tamen, por ni la unua fadeno komenciĝis kun la unua libro de d-ro Esperanto. Mi esperas ke vi sekvos mian rakonton preter la nuntempo, ĝis la fora estonto.

Dum la epoko kiam Zamenhof kovis la internacian lingvon, oni ne povas eldoni ion ajn senkoste. Komputiloj kaj ciferita elektronika komunikado ne ekzistas. Tamen d-ro Zamenhof ĝisoste komprenis la povon de malaltkosta eldono. Tial li donacis la lingvon al la tuta mondo, kaj estris, sed ne ĝin posedis. Samtempe, li elspezis sian familian riĉaĵon por subteni ĝin. Eble, tiu-tempe, oni ne povis fari malsame kaj esperi por sukcesi.

Post mondmilitoj kaj jaroj, la dua fendo de la rakonto komenciĝis. La tekniko pri komputiloj kaj elektronikaj retoj burĝonis en Usono. Je 1971, saĝulo povas prognozi la senkostan haveblon de informo, per komputiloj kaj interretoj. Tiam prf-o Michael HART kreis Projekto Gutenberg-on (mallongiga: PG) por realigi ĉi tiun ideon. PG estas aro da libroj. Ĉiu libro en PG estas laŭleĝe legebla, elŝutebla, presebla, kaj reuzebla por ia ajn celo. Ĝi kostas neniom. Post malrapida komenco, PG nun havas 19,000 libroj en la angla, 1,000 en la franca, kaj 29 en Esperanto. Du dek tri el la Esperantaj libroj havebliĝis dum la lastaj du jaroj. Mi nomiĝas ĉi tiu dua fadeno la "publika liberverkaro". En la angla la vortoj "Creative Commons" signifas simile. La publika liberverkaro rilatas al muziko, artaĵoj, kaj filmoj, aldonitaj al literaturo. La 29 Esperantaj libroj devenas de la angla, norvega, franca, kaj ĉeĥa lingvoj. Ni precipe danku s-ro Andrew SLY pro lia grandega laboro tie. Kun internacia laboro inter vi kaj mi, ĝi facile inkludos literaturon tradukitan el la hispana.

La Esperanto movado ĉiam impone klopodis havebligi tekstojn. Ekzemple, la e-librejo de Franko LUIN, bedaŭrinde forpasinta, enhavas kelkajn centojn de altkvalitaj libroj. La retpaĝaro de Don HARLOW Literaturo, en la Reto, en Esperanto enhavas centojn de rakontoj, dramoj, kaj poemoj, ofte pli mallonga ol kutimaj presitaj libroj. La Esperanta Vikipedio, instigita de Chuck SMITH, estas granda enciklopedio. Mi opinias ke oni ofte finance subtenas la verkadon kaj presadon de Esperantaj libroj. Tial, oni rajtas pensi ke la vendejo de ELNA mem kaj la kvar mil libroj aĉeteblaj de la UEA estas specoj de publika liberverkaro.

Tamen, kiel klarigis Richard STALLMAN, heroo de la ideo de libera sofvaro, estas gamo de liberecoj. Por literaturo, apartaj libroj estas:

  * libero por legi,
  * libero por vagrigardi kaj foliumi,
  * libero por kopii,
  * libero por ŝanĝi,
  * libero de timo de leĝa proceso,
  * libero de kotizo.

Mi mem alte taksas liberon por krei filmon. PG nun enhavas multajn dramojn el la norvega lingvo, fare de Henrik IBSEN kaj elnorvegita de Odd TANGERUD. Baldaŭ, ni havos en la Esperanto la "Mirinda Sorĉisto de OZ" de L. Frank BAUM, elanglita de Donald BROADRIBB. La holivuda filmo "The Wizard of Oz" estas unu de la plej amata kaj spektata filmo. Imagu: iu ajn, eĉ vi, la leganto, rajtas uzi la tekston por krei novan Esperanton filmon de la Mirinda Sorĉisto de Oz. Sendube, ĝi ne povos havi la ĉarmon de la holivuda filmo, sed eble ĝi havos sian propran ĉarmon.

El la nunaj ekzistantaj libraroj, mi asertas ke PG estas la plej bona hejmo por verko. Kial? Ĉar ĝi ofertas la tutan gamon de liberoj. Ni kunigu la du fadenojn de Esperanto kaj la publika liberverkaro. Plue, PG havas la avantaĝon, ke ĝi estas multlingva. Tial, angla-parolantoj kaj aliaj tie vidos la Esperantajn librojn. Laŭ mi la 4,000 libroj nun mendeblaj de la UEA estas la juvelo de la movado. Ni elmontru ĝin. PG estas ilo por fari tiun.

Oni rajtas demandi: kial gravas liberaj elektronikaj libroj, kiam ni ĉiuj amas presitajn librojn? Mia respondo estas ke, jes, mi amas presitajn librojn, kaj malofte legas tutan libron per komputila ekrano. Tamen mi ofte legas per ekrane parton de libro antaŭ ol mi aĉetas. Amazon.com permesas same. Tial la ELNA libroservo tre gravas ĉe kongresoj. Ĉi tie ni povas vagrigardi kaj foliumi librojn; tamen eĉ Esperantistoj malofte povas fari ĉi tion, kaj la ne-jam-Esperantistoj preskaŭ neniam povas, kaj ne scias ke ĝi ekzistas.

Tial mi pensas ke iu, kiu laboras kiel arkivisto por la publika liberverkaro por senbare havebligi literaturon kaj aliajn artaĵojn, faras bonan, dankindan laboron. Tamen, mi ne asertas ke ĝi estas pli grava ol kreado. Estas pli bona, se oni havas la tempon kaj kapablon, verki aŭ traduki. Tamen, estas multe pli facila esti arkivanto.

Mallonge, mi deziras klarigi kiel oni enmetas libron en PG.

  * Akiru permeson de la posedanto de la kopirajto.
  * Uzu subskribitan permes-il-an leteron por akiri permeson de PG.
  * Skanu kaj sofvare literlegu por krei elektronikan dosieron.
  * Provlegu.
  * Formatu.
  * Enŝuti.

Post sperto, oni povas prepari simplan libron por Projekto Gutenberg po 20 horoj, kaj oni devas elspezi eble 60 horoj por granda, malsimpla libro, kiel lernolibro.

Nun, mi esperas ke vi povas sekvi mian rakonton de la nuntempo al la fora estonto. Por plivastigi Esperanton per la kuniĝo de du fadenoj de Esperanto kaj la publika liberverkaro, ni faru kvin agojn.

1. Ni kreu la kutimon kaj kulturon ke kiam iu ajn verkas ion ajn Esperante, si unue kaj ĉefe pripensas eldoni ĝin al la publika liberverkaro.

2. Ni varbu volontulojn por peti permeson de aŭtoroj publikigi verkojn libere.

3. Ni kreu eldonejoj kiuj lerte eldonas ambaŭ elektronike kaj surpapere.

4. Ni kreu organizon kaj retpaĝaron kiu kombinas la ideon de PG kaj la nunan retpaĝaron de Don HARLOW, por krei publikan liberverkaron de verkoj kiu ne estas sufiĉaj altkvalitaj aŭ longaj por eniri PG.

5. Ni estru la tutan mondon per kreo de organizo kiu plej-eble rekompencas aŭtoron pro la altvalora ĉiamdaŭra donaco de iliaj verkoj al la tuta mondo.

Fine, mi proponas ke ni intence labori por krei mondmiraĵon. El la antikvaj mondmiraĵoj, la biblioteko de Aleksandrio estas la plej valora. Mi proponas ke ni kreu novan bibliotekon, tia, kia tutmonde uzebla, libera, senkosta, tut-etna, uzanta internacian lingvon. Ĝi estos pli facila ol oni emas imagi.

  * By Robert L. Read at 2007-08-05 17:22
  * Creative Commons
  * PG
  * Projekto Gutenberg
  * publika liberverkaro
  * Robert L. Read's blog
  * Login or register to post comments

Thanks to Russ Williams for edting this.

-- Robert L. Read
read &t robertlread point net
Austin, TX, USA

  * By Robert L. Read at 2007-08-12 14:27





Philip (Filipo) Dorcas
Raporto pri la Tijuana Kongreso
de la Prezidanto de Esperanto-USA
  (P2)

Ĉi tiu teksto aperis en la postkongresa duobla kajero de La Ondo de Esperanto. Oni rajtas aperigi ĝin plene aŭ parte, se oni mencias la fonton (La Ondo de Esperanto, 2007, №8–9) kaj la nomon de la aŭtoro (Filipo Dorcas).

http://www.esperanto.org/Ondo/Novaj/Nov07-29.htm


Usona kongreso en Meksiko

La landa Esperanto-Asocio de Usono ŝanĝis sian nomon

La granda verda flago de Esperanto aperis apud la strato ĉe la landlimo inter Meksiko kaj Usono, inter la flagoj de Usono kaj Meksiko, kaj tiu de la UN. 97 Esperantistoj partoprenis 27 - 30 julio 2007 la landan kongreson de Esperanto-USA en la hotelo Pueblo Amigo en Tijuana, Meksiko.

La temo de la kongreso estis Internacia Kunlaboro, kaj la partoprenantoj vere ĝuis la internacian amikecon kun la alilandaj samideanoj. Prof. Duncan Charters sperte liveris la ĉefan prelegon pri “Amikeco trans landlimoj”.

Tio estis la unua jaro por la nova Harlow Premio, kiu omaĝas al Don Harlow. La Harlow Premio estas konkurso kun kvin premioj por la traduko de usona literaturo en Esperanton. Gajnis Per Aarne Fritzon, Christopher Zervic, George Baker, Rull Williams, kaj Kris Long. Esperanto-USA rajtas eldoni la verkojn en la bulteno Esperanto USA kaj en venonta libro Usona Antologio. Estras la projekton Tim Westover, estro de la eldona komitato por Esperanto-USA.

Dumtempe Ron Glossop, prezidanto de la Amerika Asocio de Instruistoj de Esperanto, instruis komencantojn.

Lusi Harmon iĝis honora membro de Esperanto-USA per unuanima voĉdonado, pro grandaj kontribuoj al la movado, aparte pro la laboro por la instrua filmserio Esperanto – Pasporto al la Tuta Mondo.

La plej interesa propono, kiu sukcesis per granda marĝeno, estas ke ELNA, la Esperanto-Ligo por Norda Ameriko ne plu uzos tiun nomon, sed nun agas sub la nomo de Esperanto-USA. La antaŭa nomo ne bone priskribas la organizaĵon. Por fari honoron al niaj najbaraj landoj, Kanado kaj Meksiko, kaj por respondi al la konfuzo, kiu aperis pro la nomo, kaj por fari pli bonan internacian kunlaboron, la nomo nun estas Esperanto-USA. La estraro kaj la Centra Oficejo faras la ŝanĝojn laŭ bezono por realigi la nomŝanĝon. Esperanto-USA estas la sama organizaĵo, sed kun nova spirito por internacia kunlaboro.

Ankaŭ per la balotiloj gajnis deĵorojn esti estraranoj Ĵenja Amis, Anjo Harlow, Christopher Zervic, kaj Tim Westover. Julie Spickler elektiĝis kiel sekretario.

Unu el la multaj interesaj kunsidoj temis pri la Amerika Komisiono. D-ro Steve Brewer, la reprezentanto de Esperanto-USA por tiu komisiono de UEA, estris la kunsidon, kaj venis multaj ideoj pri kiel pli bone kunlabori en tiu fako de UEA.

Antaŭ la kongreso la estraro de Esperanto-USA aferkunsidis en Santee, Kalifornio, kaj aliaj ekskursis en suda Kalifornio al la Universitato de Kalifornio ĉe San Diego, kie okazis NASK, la Nord-Amerika Somera Kursaro de Esperanto. Post la kongreso partoprenantoj ekskursis al Baja (suba) Kalifornio, Meksiko, apud la marbordo, al Ensenada.

La kongreso sukcesis ĉefe pro la granda laboro de Mar Cardenas, la estrino de la LKK.

Filipo Dorcas
prezidanto de Esperanto-USA

La Ondo de Esperanto, 2007, № 8-9.



Sekvanta paĝo Foto 1

ELNA Kongreso 2007
Tijuana, Meksiko, 27 - 30 Julio 2007

    Paĝoj:   1   2   3   4   5   6   7   8   9
    Fotoj:    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14  

ELNA Kongreso 2006,
Novjorko Urbo, 21 - 24 Julio 2006.

TKEK 2006,
TutKalifornio Esperanto Konferenco, 24 - 26 marto 2006


Aktualigita de Enrique,   30  aŭgusto  2007